Debian Linux

Debian Linux to dostępny, przyjazny i otwarty system operacyjny.

Dziś przeniesiemy się w świat jednej z najstarszych i najbardziej wpływowych dystrybucji Linuxa – Debian. Odkryjemy jego historię, wartości i zastanowimy się, jak porównuje się on do innych popularnych systemów operacyjnych, takich jak Ubuntu Linux czy FreeBSD.

Historia Debian Linux

Debian Linux miał skromne początki w sierpniu 1993 roku, kiedy to młody entuzjasta informatyki, Ian Murdock, zapowiedział powstanie „kompletnej, wolnej dystrybucji systemu Linux”. Nazwa „Debian” powstała z połączenia imion jego twórcy, Iana oraz jego ówczesnej dziewczyny, Debry.

U podstaw dystrybucji Debian Linux stoi tzw. Manifest Debiana (ang. The Debian Manifesto).

Manifest Debiana

Stworzony przez Iana Murdocka, jest dokumentem definiującym główne cele i wartości projektu Debian. Poniżej znajduje się streszczenie tego manifestu w 10 punktach, przetłumaczonych na język zrozumiały dla osób spoza branży IT:

1. Wolność: Debian ma być dostępny dla każdego za darmo, a wszyscy użytkownicy mają mieć swobodę dostępu do jego kodu źródłowego oraz prawo do modyfikacji i redystrybucji.
2. Dedykacja: Twórcy Debian zobowiązują się aktywnie rozwijać ten system, dbając o jego jakość i stabilność.
3. Współpraca: Projekt jest otwarty na społeczność i zachęca wszystkich do współtworzenia, udoskonalania i dzielenia się wiedzą.
4. Niekomercyjność: Debian nie jest i nie będzie komercyjnym produktem. Każdy ma dostęp do systemu bez ponoszenia kosztów.
5. Stabilność: Debian ma być niezawodny i bezpieczny, a jego użytkownicy mają mieć pewność, że system będzie działać sprawnie.
6. Otwartość: Wszelkie decyzje w projekcie są podejmowane w sposób transparentny, a komunikacja z użytkownikami i wśród twórców jest otwarta.
7. Niezaawansowani użytkownicy: Chociaż Debian jest potężny, został stworzony z myślą o łatwości użycia nawet dla osób, które nie są ekspertami w dziedzinie technologii.
8. Niepodległość: Projekt nie jest uzależniony od żadnej firmy czy komercyjnych interesów, co pozwala twórcom podejmować decyzje w najlepszym interesie użytkowników.
9. Wieloplatformowość: Debian ma być dostępny dla różnych typów komputerów, nie tylko dla typowych komputerów osobistych.
10. Jedność: Pomimo różnorodności wśród użytkowników i twórców, wszyscy działają wspólnie w duchu otwartości, współpracy i dzielenia się wiedzą.

W skrócie, manifest Debian opisuje wizję systemu operacyjnego, który jest wolny, otwarty, niezawodny i tworzony przez społeczność dla społeczności.

W ciągu lat Debian stał się jednym z najbardziej renomowanych systemów bazujących na jądrze Linux, słynąc z dążenia do wolności oprogramowania, stabilności i surowej polityki dotyczącej licencji.

Czym wyróżnia się Debian?

Główną filozofią Linuxa w dystrybucji Debian jest wolność oprogramowania. To oznacza, że użytkownicy mają pełen dostęp do źródeł oprogramowania, mogą je modyfikować i dystrybuować dalej. Debian również kładzie nacisk na niezawodność i stabilność. Dlatego często jest wybierany na serwery, systemy wbudowane i gdziekolwiek tam, gdzie nieprzerwana praca jest kluczowa.

System pakietów w Linux Debian

System pakietów w dystrybucji Linux Debian to zestaw narzędzi i standardów, które pozwalają użytkownikom na łatwe zarządzanie oprogramowaniem w systemie Linux. W Debianie, system pakietów bazuje na formacie .deb, stąd nazwa „Debian„.

Dlaczego system pakietów jest ważny?

Gdy użytkownik chce zainstalować oprogramowanie, nie musi szukać i pobierać wielu plików z różnych miejsc. Zamiast tego, system pakietów zbiera wszystkie niezbędne zależności (inne wymagane pakiety) i instaluje je automatycznie. Dzięki temu, instalacja, aktualizacja czy usuwanie oprogramowania jest szybkie i proste.

Aplikacje używane do zarządzania pakietami w Debianie

1. dpkg: To podstawowe narzędzie do instalacji, usuwania i zarządzania pakietami .deb. Pozwala na bezpośrednią interakcję z pakietami, ale nie obsługuje automatycznego rozwiązywania zależności.
2. APT (Advanced Package Tool): To narzędzie wyższego poziomu, które działa na bazie dpkg. APT automatycznie rozwiązuje zależności i pozwala na łatwe zarządzanie pakietami. Składa się z kilku podstawowych narzędzi, w tym:
   • apt-get: Umożliwia pobieranie i instalację pakietów, ich aktualizację oraz usuwanie. Przykładowo, komenda apt-get install nazwa_pakietu zainstaluje wybrany pakiet wraz z wszystkimi potrzebnymi zależnościami.
   • apt-cache: Pozwala na przeszukiwanie bazy danych pakietów, co ułatwia znalezienie odpowiedniego oprogramowania.
   • apt-update: Służy do aktualizacji lokalnej bazy danych pakietów, co pozwala na pobieranie najnowszych wersji oprogramowania.
3. Synaptic: Jest to graficzny interfejs dla systemu pakietów APT. Dzięki niemu, użytkownicy, którzy wolą unikać wiersza poleceń, mogą łatwo zarządzać oprogramowaniem za pomocą intuicyjnego interfejsu.
4. Software Center: To kolejne narzędzie z graficznym interfejsem, które pozwala na przeglądanie, pobieranie i instalację oprogramowania z oficjalnych repozytoriów Debian.

System pakietów w Debianie jest niezwykle zaawansowany i oferuje wiele narzędzi do łatwego zarządzania oprogramowaniem. Od podstawowych narzędzi wiersza poleceń po graficzne interfejsy, Debian umożliwia użytkownikom szybkie i efektywne zarządzanie oprogramowaniem na ich systemach.

Debian vs. Ubuntu Linux

Ubuntu jest jednym z najpopularniejszych forków Debian. Powstało w 2004 roku i jest sponsorowane przez firmę Canonical Ltd. Ale jak dokładnie porównuje się do swojego „rodzica”?

Podobieństwa:

• Korzenie: Ubuntu bazuje bezpośrednio na Debianie, więc wiele pakietów i skryptów działa na obu systemach w ten sam sposób.
• Pakietowanie: Oba systemy używają systemu pakietowania dpkg.

Różnice:

• Cykl wydawniczy: Debian jest znany z długotrwałych wsparć (LTS) i stabilności, podczas gdy Ubuntu ma regularne, półroczne wydania.
• Wsparcie: Ubuntu ma komercyjne wsparcie od Canonical, podczas gdy Debian jest utrzymywany przez społeczność.
• Zorientowanie: Ubuntu jest bardziej zorientowane na użytkowników końcowych z przyjaznym interfejsem i łatwością instalacji. Debian jest bardziej elastyczny, ale może wymagać większej wiedzy technicznej.

Debian vs. FreeBSD

FreeBSD to system operacyjny bazujący na BSD (Berkeley Software Distribution), nie jest to więc dystrybucja Linuxa. Choć oba systemy mają korzenie w UNIX-ie, różnią się pod wieloma względami.

• Licencjonowanie: Debian kładzie nacisk na wolne oprogramowanie i korzysta z licencji GNU, podczas gdy FreeBSD korzysta z licencji BSD, która jest bardziej liberalna.
• Pakietowanie: Debian używa dpkg, podczas gdy FreeBSD ma własny system portów.
• Zastosowanie: FreeBSD jest często używany w zaawansowanych serwerach internetowych i jest bazą dla wielu komercyjnych systemów, takich jak macOS. Debian jest bardziej wszechstronny.

Debian Linux to potężna, stabilna i wolna dystrybucja, która przez lata zdobyła uznanie w świecie open-source. Jego filozofia, skupiająca się na wolności oprogramowania i stabilności, uczyniła go jednym z najważniejszych graczy w świecie Linuxa. Choć Ubuntu i FreeBSD mają swoje unikalne cechy i zalety, trudno zaprzeczyć wpływowi i znaczeniu Debian w historii systemów operacyjnych.

Linux na starym komputerze – tak możliwe z Debian Linux

Debian jest dostępne dla większej liczby architekturtakie jak PowerPC, x86 (zarówno 32-bitowe, jak i 64-bitowe), ARM, SPARC, MIPS, PA-RISC, 68k, S390, System Z, IA-64 itp. Dlatego można go uruchomić na większej liczbie komputerów niż Ubuntu Linux, który koncentruje się bardziej na komputerach domowych lub serwerach x86.

Zakładając, że mamy starszy komputer z procesorem Athlon 1700+ XP oraz tylko 1GB pamięci RAM, nie ma obaw, że Linux Debian nie wystaruje na nim. Ba, będzie działał interfejs graficzny xfce i responsywność pulpitu będzie pozwalała na używanie przeglądarki Firefox oraz w miarę płynną pracę w dokumentach Libre Office (darmowy pakiet biurowy na Linuxa). Ponadto bez problemu możemy używać X terminala do pracy z systemem Linux.

Oto jak prezentuje się pulpit takiego systemu Linux Debian + Xfce:

Ekrany różnych środowisk graficznych z dystrybucji Linux Debian